Kardiovaskularne bolesti
Kardiovaskularne bolesti (KVB), bolesti srca i krvnih sudova su vodeći uzrok smrti u svetu a i u Srbiji.
Godišnje od kardiovaskularnih bolesti umre više od 17 miliona ljudi u svetu, dok je čak 85% od ovog broja smrtnih ishoda uzrokovano akutnim infarktom miokarda ili šlogom.
U kardiovaskularne bolesti spadaju:
- Koronarna bolest – bolest arterija koje ishranjuju srčani mišić
- Cerebrovaskularne bolesti – bolest krvnih sudova koje snabdevaju mozak krvlju
- Periferna arterijska bolest – bolest krvnih sudova koja snabdeva krvlju gornje i donje ekstremitete (ruke i noge)
- Reumatska srčana bolest – oštećenje srčanog mišića i srčanih zalistaka usled reumatske groznice uzrokovane bakterijom (Streptococcal bacteria)
- Urođene srčane bolesti – malformacije na srcu prisutne na rođenju
- Duboka venska tromboza i plućna tromboembolija – krvni ugrušci u venama donjih ekstremiteta koji se dislociraju i krvnom strujom dospeju do srca i pluća
- Do infarkta srca ili mozga (šlog) najčešće dolazi usled zapušenja krvnog suda koji je odgovaran za snabdevanje krvlju dela srčanog mišića ili mozga. Šlog može biti posledica ili pucanja krvnog suda te krvarenjem u mozgu ili zapušenja nekog krvnog suda ugruškom krvi.
Šta je CT koronarografija?
Koronarografija je vrsta pregleda koji koristi jodno kontrastno sredstvo i snimanje CT skenerom u cilju ispitivanja potencijalne suženosti arterija koje dovode krv u srčani mišić. Slike koje nastanu tokom CT skeniranja mogu se pretvoriti u trodimenzionalne (3D) prikaze pogodne za posmatranje na monitoru.
MSCT (Multislajs skenerska) koronarografija je metod snimanja srčanih arterija koji omogućava da se utvrdi da li se plak nakupio u tolikoj meri da je suzio koronarne arterije. Plak čine različite supstance koje se talože duž unutrašnje obloge arterija, na primer masti, holesteroli i kalcijum.
Vremenom nakupljeni plak dovodi do smanjenja a ponekad i do potpune blokirade protoka krvi. Kontrastni materijal sa jodom se intravenskom (IV) injekcijom daje pacijentima podvrgnutim koronarografiji. Na taj način dobijamo najbolje moguće slike krvnih sudova srca.
Kompjuterska tomografija, tj CT skeniranje predstavlja dijagnostičku metodu snimanja i kreiranja slika na kojima se vidi stanje krvnih sudova srca. Baš kao rendgenski zraci, on stvara više slika unutrašnjosti tela. Slike poprečnog preseka koje se dobiju u toku CT skeniranja mogu se posmatrati iz više ravni. Mogu čak da generišu trodimenzionalne slike. Te slike se mogu pregledati na računarskom monitoru, odštampati na filmu ili 3D štampačem ili preneti na CD ili DVD. CT slike unutrašnjih organa, kostiju, mekog tkiva i krvnih sudova pružaju više detalja od tradicionalnih rendgenskih zraka, posebno mekih tkiva i krvnih sudova.
Kada uraditi MSCT koronarografiju?
Mnogi lekari savetuju CT koronarografiju za pacijente koji imaju:
- sumnju na abnormalnu anatomiju koronarnih arterija
- nizak ili srednji rizik za bolest koronarnih arterija, uključujući pacijente koji imaju bol u grudima i normalne, nedijagnostičke ili nejasne rezultate laboratorijskih i EKG testova.
- atipične bolovi u grudima sa malim do srednjim rizikom za hitne slučajeve.
- hronični bol u grudima.
- pogoršanje simptoma sa prethodnim normalnim rezultatom stres testa na stres.
- nejasne ili neuspešne rezultate stres testova.
- novonastale srčane insuficijencije sa smanjenom funkcijom srca i malim ili srednjim rizikom od bolesti koronarnih arterija.
- srednji rizik od bolesti koronarnih arterija pre ne-koronarne kardiohirurgije.
- By-pass koronarnih arterija.
Za pacijente koji ispunjavaju gore navedene indikacije, CT koronarografija može pružiti važne informacije o prisustvu i obimu plaka u koronarnim arterijama.
Osim što identifikuje suženje koronarne arterije kao uzrok nelagodnosti u grudnom košu, može da otkrije i druge moguće uzroke simptoma, poput atelektaze pluća, krvnog ugruška u sudovima koji vode u pluća ili abnormalnosti aorte. Lekar primarne zdravstvene zaštite ili specijalista kardiologije, u dogovoru sa radiologom koji bi izvršio test, utvrdiće da li je CT koronarografija odgovarajuća metoda za Vas.
Ko tumači rezultate koronarografije?
Radiolog je doktor čija je ekspertiza nadgledanje radioloških pregleda i tumačenje njihovih rezultata, analiziraće slike koje nastanu tokom skeniranja. On će rezultate pregleda i svoje tumačenje poslati kao zvanični izveštaj lekaru koji je naložio pregled. Ukoliko konstantno osećate bol u grudima, radiolog će preliminarni izveštaj odmah napraviti. U slučaju da su potrebni dodatni testovi, lekar će vam objasniti zašto.
Ponekad se radi naknadni pregled jer potencijalnoj abnormalnosti treba dalje proceniti dodatnim prikazima ili posebnom tehnikom snimanja. Može se uraditi i naknadni pregled da bi se utvrdilo da li je tokom vremena došlo do neke promene u nepravilnosti. Kontrolni pregledi su ponekad najbolji način da se utvrdi da li lečenje deluje ili je abnormalnost stabilna ili se promenila.
Koje su prednosti MSCT koronarografije?
Prednosti CT koronarografije su njena neinvazivnost. Alternativni test, kateterizacija srca pomoću koronarnog angiograma, invazivan je. Kateterizacija može dovesti do više različitih komplikacija koje posledica postavljanja dugog katetera u prepone ili arterije zgloba koji se protežu sve do srca i pomeranja katetera u krvnim sudovima. Oporavak posle invazivne kateterizacije može trajati duže vremena.
Glavna prednost CT skenera je u tome što u isto vreme može da snimi kosti, meka tkiva i krvne sudove. Zato je CT skener dobar za utvrđivanje i drugih razloga vaše nelagod, kao što su povreda aorte ili postojanje ugruška krvi u plućnim arterijama.
Za razliku od konvencionalnih rendgenskih zraka CT skener:
- daje vrlo detaljne slike mnogih vrsta tkiva
- pregledi su brzi i jednostavni
- se pokazao isplativim za širok spektar medicinskih problema
- je manje osetljiv na kretanje pacijenta od magnetne resonance – MRI
- se može izvesti ako imate ugrađen medicinski uređaj bilo koje vrste, za razliku od MRI
- nakon CT pregleda u telu pacijenta ne ostaje zračenje.
- rentgenski snimci koji se koriste u CT skeniranju ne bi trebalo da imaju neposredne neželjene efekte
Važno je da obavestite svog lekara pre CT koronarografije:
Ukoliko ste trudni ili sumnjate na trudnoću
Ukoliko ste alergični na jod ili imate druge alergije
Ukoliko imate bubrežne bolesti
Ukoliko ste dijabetičar ili se lečite od drugih hroničnih bolesti
Cena CT koronarografije
Cena MSCT koronarografije sa angiografijom abdominalne aorte iznosi 39.900 dinara.